Mè đen rất phổ biến trong ẩm thực Việt Nam, không chỉ được ưa chuộng vì hương vị quen thuộc mà còn vì giá trị dược liệu quý trong y học truyền thống Đông y. Loại thảo dược này có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ khám phá đặc điểm và lợi ích của mè đen, cùng những điểm khác biệt giữa mè đen và mè trắng ngay nhé!
Mè đen là gì?
Nguồn ngốc của mè đen
Mè đen, hay còn được gọi là Vừng đen ở miền Bắc, có nguồn gốc từ các quốc gia Châu Á và thích hợp với khí hậu nóng ẩm của vùng nhiệt đới. Tại Việt Nam, cây mè đen được trồng trên toàn quốc để sử dụng làm thực phẩm, thuốc và sản xuất tinh dầu. Đặc biệt, các tỉnh miền Trung như Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình và Quảng Trị là những nơi trồng mè đen nhiều nhất.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng trong 100g mè đen chứa tới 19% protein, 18% glucid, 7,2% nước và 50% lipid. Ngoài ra, nó cũng có hàm lượng cao các chất vi lượng như kali (620mg), mangan (3,1mg), nicotinamid (5mg), canxi (1,257mg), sắt (11,5mg), magie (374mg) và photpho (780mg). Ngoài những thành phần trên, mè đen còn chứa lecithin, cholin, vitamin và nhiều chất khác.
Mè đen và mè trắng loại nào tốt hơn
Sự khác biệt đáng kể giữa hạt mè đen và mè trắng nằm ở hương vị và mùi vị của chúng. Hạt mè đen có hương vị hơi đắng, trong khi hạt mè trắng có hương vị ngọt và bùi.
Do đó, hạt mè trắng tự nhiên thường được ưa chuộng trong các công thức ẩm thực ngọt như bánh ngọt, thanh mè và các món tráng miệng khác. Trong khi đó, hạt mè đen thường được sử dụng trong các món ăn.
Hạt mè đen chủ yếu được dùng để sản xuất dầu mè cao cấp và thường được sử dụng trong ẩm thực và y học phương Đông do có hàm lượng dược chất cao hơn.
Mè Đen Có Tác Dụng Gì?
Tốt cho hệ tiêu hóa
Chất xơ được biết đến là có lợi cho hệ tiêu hóa và có khả năng giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, ung thư và tiểu đường.
Mỗi khẩu phần 30g hạt mè nguyên vỏ cung cấp cho cơ thể lượng chất xơ lên đến 3,5g, đáp ứng khoảng 12% nhu cầu hàng ngày của cơ thể.
Giúp hạ huyết áp
Huyết áp cao là nguyên nhân gây ra các vấn đề tim mạch, bệnh tim và đột quỵ. Mè đen là một nguồn phong phú của magie và khoáng chất, giúp giảm huyết áp hiệu quả. Đồng thời, mè đen cũng chứa lignan, vitamin E và nhiều hoạt chất khác, giúp ngăn chặn sự tích tụ mảng bám trên thành mạch. Nhờ vào những lợi ích này, mè đen giúp duy trì huyết áp ổn định và an toàn.
Giúp chắc khỏe xương
Mè đen, bất kể có vỏ hay không, đều chứa nhiều chất có lợi cho xương. Theo một nghiên cứu, chỉ cần 30g hạt mè nguyên vỏ đã cung cấp 22% canxi, 25% magiê, 32% mangan và 21% kẽm. Trong khi đó, mè đen đã tách vỏ chỉ cung cấp 1% canxi, 25% magiê, 19% mangan và 18% kẽm
Giúp tăng cường hệ miễn dịch
Mè đen chứa một lượng lớn các dưỡng chất như selen, đồng, sắt và kẽm, cùng với các loại vitamin khác, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của cơ thể. Kẽm đóng một vai trò quan trọng trong việc nhận diện và báo hiệu về sự xâm nhập của vi khuẩn trong cơ thể. Khi thiếu kẽm, hệ thống miễn dịch sẽ trở nên yếu hơn.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng chỉ cần ăn 30g vừng đen mỗi ngày, chúng ta đã đáp ứng được 20% nhu cầu kẽm của cơ thể.
Giúp tuyến giáp khỏe mạnh
Tuyến giáp trong cơ thể con người là nơi tích tụ nhiều selenium nhất. Selenium đóng vai trò quan trọng trong việc tổng hợp hormone tuyến giáp. Bên cạnh đó, hạt mè cũng là một nguồn giàu selenium, đồng thời cung cấp vitamin B6, sắt, đồng và kẽm – những chất này cũng giúp kích thích sản xuất hormone tuyến giáp, từ đó nâng cao sức khỏe và chức năng của tuyến giáp.
Giúp làn da mịn màng, chống lão hoá
Mè đen chứa một loạt các hoạt chất có lợi cho làn da, đặc biệt là Phytoestrogen. Phytoestrogen có khả năng làm da trở nên căng mịn hơn, giúp cải thiện chất lượng da một cách tự nhiên.
Ngoài ra, mè đen cũng chứa nhiều kẽm, một chất quan trọng tham gia vào quá trình hình thành collagen trong cơ thể. Collagen là một thành phần chủ chốt giúp da giữ được độ đàn hồi, ngăn chặn quá trình lão hóa da.
Chống oxi hóa hiệu quả
Sau khi tiến hành nghiên cứu trên cả con người và động vật, đã được phát hiện rằng mè đen có khả năng cải thiện khả năng chống oxy hóa trong máu. Điều này đến từ hoạt chất lignan, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ có trong hạt mè, giúp ngăn ngừa tình trạng stress oxy hóa.
Stress oxy hóa là một phản ứng hóa học gây hại cho các tế bào bình thường trong cơ thể, và nó có thể dẫn đến nhiều bệnh khác nhau.
Tuy nhiên, một điều đáng chú ý là hạt mè còn chứa một chất tương tự như vitamin E, gọi là gamma-tocopherol, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ khác. Điều này mang lại lợi ích bổ sung cho sức khỏe tim mạch, giúp ngăn ngừa các vấn đề về tim mạch một cách hiệu quả.
Giúp giảm đau gối
Nguyên nhân của tình trạng viêm xương khớp có thể bao gồm oxy hóa, viêm, và tổn thương đệm khớp. Sesamin, một hoạt chất có trong hạt vừng đen, đã được chứng minh có khả năng ngăn chặn tình trạng viêm nhiễm và oxy hóa, từ đó giúp bảo vệ sụn khỏe mạnh hơn.
Trong một nghiên cứu, các bệnh nhân bị viêm khớp gối đã dùng 40g hạt mè đen mỗi ngày trong suốt 2 tháng, đồng thời sử dụng thuốc đặc trị. Kết quả cho thấy, họ đã ghi nhận mức giảm cơn đau ở khu vực gối lên đến 63%. Trong khi đó, nhóm chỉ sử dụng thuốc đặc trị có tỷ lệ giảm đau chỉ là 22%. Do đó, có thể kết luận rằng, hạt mè đen có lợi rất lớn đối với những người bị viêm khớp.
Xem thêm bài viết:
Kết luận
Mè đen là một nguồn thực phẩm vô cùng dinh dưỡng và cũng là một loại dược liệu quý giá với nhiều lợi ích cho sức khỏe. Vì vậy, chúng ta nên bổ sung thêm mè đen vào chế độ ăn hàng ngày và sử dụng nó đúng cách để tăng cường sức khỏe toàn diện của cơ thể.
Câu hỏi thường gặp
Mè đen có nguồn gốc từ đâu?
Mè đen, hay còn được gọi là Vừng đen ở miền Bắc, có nguồn gốc từ các quốc gia Châu Á và thích hợp với khí hậu nóng ẩm của vùng nhiệt đới. Tại Việt Nam, cây mè đen được trồng trên toàn quốc để sử dụng làm thực phẩm, thuốc và sản xuất tinh dầu. Đặc biệt, các tỉnh miền Trung như Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình và Quảng Trị là những nơi trồng mè đen nhiều nhất.
Mè đen hay mè trắng tốt hơn?
Do đó, hạt mè trắng tự nhiên thường được ưa chuộng trong các công thức ẩm thực ngọt như bánh ngọt, thanh mè và các món tráng miệng khác. Trong khi đó, hạt mè đen thường được sử dụng trong các món ăn. Hạt mè đen chủ yếu được dùng để sản xuất dầu mè cao cấp và thường được sử dụng trong ẩm thực và y học phương Đông do có hàm lượng dược chất cao hơn.
Mè đen có công dụng gì?
Không chỉ được ưa chuộng vì hương vị quen thuộc mà còn vì giá trị dược liệu quý trong y học truyền thống Đông y. Loại thảo dược này có nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe như điều hòa huyết áp, chắc khỏe xương, tăng cường hệ miễn dịch, trẻ hóa cho da,...
