Cúng cô hồn là một phong tục tâm linh phổ biến tại Việt Nam. Phong tục này thường diễn ra vào ngày rằm tháng 7 âm lịch hàng năm, để cúng các linh hồn lang thang đói khát để họ không gây ra sự phiền phức cho người sống.
Không chỉ vậy, cúng cô hồn còn đề cao sự khoan dung và lòng nhân ái trong xã hội. Bởi dù ai có tội ác gì, phải chịu trừng phạt ra sao thì cũng nên có 1 ngày xá tội để họ bớt phần đau đớn, tủi cực.
Cúng cô hồn gồm những gì?
Cúng cô hồn hàng tháng là một tập tục quan trọng trong văn hóa dân gian của nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Thường lễ cúng cô hồn diễn ra vào tháng 7 âm lịch, thời điểm mà tin ngưỡng truyền thống cho rằng cửa ngục mở ra và linh hồn lang thang trên trần gian.
Tuy nhiên, không phải lúc nào cúng cô hồn cũng đều diễn ra vào tháng 7 âm lịch. Tùy theo vùng miền và tín ngưỡng cụ thể, người ta có thể tổ chức lễ cúng vào các ngày khác như mùng 2 hoặc mùng 16 âm lịch. Có nhiều cách tiến hành lễ cúng khác nhau tùy theo địa phương.
Dưới đây là một mâm cúng cô hồn điển hình:
- 1 dĩa muối và 1 dĩa gạo
- 12 Bát cháo trắng hoặc 3 chén cơm nhỏ
- Bắp rang, mía cây cắt khúc dài 15cm
- 12 cục đường thẻ
- Bộ giấy tiền vàng bạc
- 3 ly nước, 2 cây nến, 3 cây nhang, 1 lư hương
Muối gạo thường được coi là không thể thiếu. Bởi nó có ý nghĩa quan trọng trong bàn cúng cô hồn. Việc thiếu muối gạo có thể làm mất sự thành công và bình an sau này.
Cách cúng cô hồn đúng chuẩn
Giờ cúng cô hồn
Ngày cúng cô hồn hàng tháng khác với lễ cúng rằm tháng 7. Thông thường, người Việt thực hiện lễ cúng hằng tháng vào ngày mùng 2 và mùng 16 âm lịch. Thời gian tốt nhất để chuẩn bị và bày mâm cúng là vào buổi chiều tối, từ khoảng 17 giờ đến 19 giờ.
Lúc này, mặt trời đã dần buông ánh sáng, không gian trở nên âm u. Thời điểm này dễ dàng hơn cho cô hồn và linh hồn lang thang lượn lờ qua đây. Bằng cách này, chúng ta mong muốn rằng những linh hồn này có thể tham gia lễ cúng. Từ đó không làm phiền đến cuộc sống của chúng ta.
Một số lưu ý khi thực hiện lễ cúng
Các điều quan trọng trong lễ cúng mà bạn cần ghi nhớ:
- Mâm cúng nên được đặt ở ngoài trời như sân, vỉa hè hoặc ngã ba, ngoài cổng.
- Gia chủ cần mặc chỉnh tề khi thực hiện lễ cúng. Tránh mặc quần cộc.
- Không nên để trẻ con, phụ nữ mang thai và người già ở gần khi cúng cô hồn. Vì họ có thể bị linh hồn trêu chọc hoặc quấy rối.
- Ở mâm cháo, cơm và bỏng, hương nên được cắm ngang.
- Lễ cúng không nên sát sinh hoặc đốt tiền vàng, mã, giấy sớ.
- Cần chờ cho đến khi nhang tàn, rồi mới rải muối và gạo theo 4 phương 8 hướng. Đốt vàng và mã phải đảm bảo cháy hết. Việc rải muối và gạo sau khi nhang đã tắt có mục đích là để đuổi những linh hồn chưa chịu đi. Tránh để họ lẻn vào nhà gây ra sự phiền toái.
- Nếu gia đình muốn cúng thêm sữa, bánh kẹo, bim bim, mâm cơm chay và các món ăn khác, thì nhớ phải ghi nhớ rằng những đồ vật này phải được bóc ra và bày biện lên mâm cúng như bày mời người trần gian ăn, không được để nguyên vỏ.
- Sau khi cúng, gia chủ không được đem các vật phẩm này vào nhà. Không nên chia cho trẻ em, người thân và hàng xóm xung quanh thụ lộc mà phải trả hết cho chúng sinh.
- Toàn bộ thực phẩm trong mâm cúng chúng sinh (bỏng, bánh kẹo, hoa quả, cháo loãng…) phải được mang ra hồ, ao, sông để thả xuống. Trả lại cho thiên nhiên và đại dương cho chúng sinh dưới nước.
Sự khác nhau giữa cúng cô hồn hàng tháng và lễ cô hồn tháng 7
Cả hai lễ cúng này đều thể hiện lòng từ bi và tôn kính đối với những linh hồn đã qua đời. Đặc biệt là những linh hồn đang lang thang hoặc bị ràng buộc ở thế giới bên kia.
Cúng cô hồn hàng tháng thường dành cho những linh hồn vẫn còn liên kết với thế gian. So về quy mô và quan điểm tâm linh, lễ cô hồn tháng 7 thường được coi là lễ lớn hơn.
Tháng 7 âm lịch được xem là thời điểm khi ranh giới giữa thế giới âm và dương mỏng manh. Khi Quỷ Môn Quan mở rộng, ma quỷ có thể thoát khỏi Địa Phủ và xâm nhập vào thế gian. Do đó, cúng cô hồn trong tháng 7 thường được tổ chức lớn hơn. Để đảm bảo rằng các linh hồn này được siêu thoát và không gây phiền toái cho thế gian.
Trong khi đó, cúng cô hồn hàng tháng thường để cúng những linh hồn không có ai lễ cúng. Hoặc những linh hồn còn vướng bận, lang thang. Họ vẫn phải chịu đựng sự khó khăn trong thế giới bên kia, không thể siêu thoát hoặc trở về Âm phủ.
Kết luận
Câu ngạn ngữ xưa “Có thờ có thiêng có kiêng có lành” thể hiện sự quý trọng đối với tôn giáo và tâm linh trong đời sống của người Việt. Tuy nhiên, mức độ tôn thờ và tín ngưỡng có thể thay đổi theo niềm tin của mỗi người. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu cách bày mâm cúng và thực hiện lễ cúng cô hồn đúng cách. Nhằm mang lại phước lành cho gia đình và sự thuận lợi trong cuộc sống.